Behandelvormen
De behandeling bestaat uit individuele therapie (45 minuten), systeemtherapie (60 minuten) of groepstherapie (90 minuten). Gestart wordt met een frequentie van eens per week; naarmate behandeling vordert worden de gesprekken meer gespreid in de tijd. Tussen de gesprekken door oefent u met de handvatten en inzichten die heeft opgedaan.
Cognitieve Gedragstherapie (CGT)
Cognitieve gedragstherapie is een vorm van psychotherapie die actief en doelgericht is. Je doet CGT met een therapeut. Samen breng je je probleem in kaart, ga je aan de slag om je doelen te bereiken en de controle over je problemen te vergroten. Door samen na te denken, dingen uit te zoeken en vooral dingen uit te proberen, verander je gedachten en gedrag die jou in de weg staan. Zo ontstaat meer vrijheid en verminder je negatieve gevoelens. CGT is dus een actieve therapie waarmee je in het dagelijkse leven aan de slag gaat. Door oefenen leer je vaardigheden waar je je hele leven iets aan hebt. Uit onderzoek blijkt dat deze therapie goed werkt bij veel psychische problemen. CGT is voor veel psychische klachten de aanbevolen behandeling.
Schematherapie (SFT)
Schematherapie is een vorm van psychotherapie waarin u zich bewust wordt van uw gevoels-, denk- en gedragspatronen. Schematherapie richt zich zowel op de problemen die u nu in uw huidige leven ervaart als op ervaringen uit het verleden die hebben bijgedragen aan het ontstaan van deze problemen. In deze therapie leert u uw denkschema’s en uw verschillende kenmerkende gemoedstoestanden (modi) kennen. Via verschillende oefeningen en technieken leert u ineffectieve schema’s en modi te verminderen en effectieve modi te vergroten. Het belangrijkste doel van schematherapie is de twee gezonde modi te versterken. Hierdoor leer je op een meer realistische manier naar jezelf en je omgeving te kijken, waardoor je minder vervalt in destructieve patronen.
Persoonsgerichte experiëntiële Psychotherapie (PeP)
PeP werd voorheen, en nog steeds vaak, cliëntgerichte psychotherapie (CP) genoemd. De nieuwe term geeft de ontwikkeling van het gedachtegoed weer. In het dagelijks gebruik worden de termen PeP en CP vaak door elkaar gebruikt.
Een belangrijk uitgangspunt van PeP is dat psychisch welzijn samenhangt met de mogelijkheden om, binnen de gegevenheden van ons leven, ons zelf te zijn en ons steeds te ontwikkelen. In een omgeving die voldoende veiligheid biedt kan men zich het beste ontplooien. Door een onveilige buiten- of binnenwereld kan dit proces van ontwikkeling stagneren en kunnen klachten ontstaan. In PeP worden klachten gezien als uiting van betekenisvolle problemen. De samenhang van klachten en problemen worden via het gevoel onderzocht: een bewustwordingsproces.
Het zicht krijgen op deze persoonlijke problemen lukt wanneer iemand in contact is met zichzelf, met het eigen innerlijk. Dus het gaat niet alleen over gedachten, maar vooral ook over contact met gevoelens. Door in gesprek te komen over uw gevoelens en gedachten, kunt u uw problemen onderzoeken en ontdekken hoe u hierin verder kunt komen.
Persoonsgericht wil zeggen dat de psychotherapeut niet uw psychische ‘stoornis’ als uitgangspunt neemt, maar u aanspreekt als persoon en met u onderzoekt hoe het komt dat u, met uw voorgeschiedenis en toekomstverwachtingen, op dit moment vast loopt en/of klachten heeft. Het gaat er hierbij niet zozeer om hoe de psychotherapeut uw problemen ziet, maar vooral om de betekenis die ze voor u hebben.
Mensen met uiteenlopende problemen kunnen baat hebben bij PeP. Belangrijker echter dan de aard van uw klacht, is het feit dat u bereid bent, en in zekere zin behoefte voelt om in de therapie bij uzelf stil te staan. Er is wel meestal een aanleiding, in de werksituatie of in uw persoonlijke relaties, die u doet besluiten iets aan uw klachten of problemen te gaan doen.
Uw psychotherapeut nodigt u uit stil te staan bij, en te ervaren wat er in u omgaat. Vaak zegt gevoel, aanvankelijk soms heel globaal, iets meer dan datgene wat u er al over heeft bedacht. Voor sommige cliënten is dit aanvankelijk moeilijk, omdat ze bijvoorbeeld emotioneel ‘op slot’ zitten. Of ze zijn bang voor emoties die dan boven kunnen komen, zoals kwaadheid of verdriet. De psychotherapeut helpt u om dan toch in contact te komen met uw gevoelens en deze te verwoorden in een mate die u aankunt.
Een richtlijn voor wie bij welke psychotherapie het meeste baat heeft, is wetenschappelijk niet te geven. Voor het succes van psychotherapie is wel aangetoond dat het essentieel is dat er een goede therapeutische relatie tot stand komt en dat er overeenstemming is over de manier van werken. Als u zich aangesproken voelt door PeP, is dit daarom een goede reden om te vragen om, of op zoek te gaan naar, een persoonsgerichte experiëntiële psychotherapeut.
Emotionally Focused Therapy (EFT)
EFT is een relatietherapie, ontwikkeld door dr. Sue Johnson in Canada. Zij heeft jarenlang onderzoek gedaan naar echtparen en heeft gezocht naar een effectieve manier om de verbinding te herstellen of te verbeteren. Zij heeft die inzichten bijeen gebracht in EFT. Inmiddels is EFT de best onderzochte relatietherapie en bewezen effectief. De basis van EFT is de hechtingstheorie die zegt dat niemand is gemaakt om alleen te zijn. Ieder mens functioneert beter in verbinding met een geliefde die emotioneel open en nabij is. In de veilige aanwezigheid van een partner of een geliefde kunnen we meer aan! In een relatie lopen de (negatieve) emoties vaak hoog op. Dat is lastig, maar ook begrijpelijk want de ander is zo belangrijk dat je die niet kwijt wilt raken. In EFT gebruiken we de emoties als ingang om elkaar te begrijpen. Onder de boosheid zit vaak veel pijn. Pas als je kunt zeggen wat jou pijn doet of waar je behoeften liggen kan de ander iets voor je betekenen. De ander kan troost geven, steun of geruststelling, maar dat kan pas als je niet alleen maar boos bent, maar juist je kwetsbare gevoelens durft te tonen.
Interpersoonlijke Psychotherapie (IPT)
Interpersoonlijke psychotherapie is een kortdurende, focale, steunende gesprekstherapie specifiek ontworpen voor de behandeling van ambulante depressieve patiënten. Naast depressie wordt IPT ook toegepast bij boulimie. IPT is opgenomen in de richtlijnen voor de behandeling van depressie en van eetstoornissen. Daarnaast worden inmiddels verschillende andere psychische stoornissen ook met IPT behandeld. IPT is gebaseerd op de gedachte dat veranderingen in het aantal of de aard van belangrijke relaties een depressie kunnen uitlokken bij mensen die daar gevoelig voor zijn. De duur van de behandeling is afhankelijk van een aantal factoren zoals duur en ernst van de depressie. De duur varieert tussen de 8 en maximaal 20 gesprekken. In de behandeling worden één of hooguit twee probleemgebieden uitgekozen om de behandeling op te richten. Bij IPT heeft dit probleem altijd te maken met recente veranderingen in relaties met belangrijke anderen. IPT is ontwikkeld door Gerald Klerman en Myrna Weissman in de VS. In een groot aantal onderzoeken is inmiddels aangetoond dat IPT werkzaam is bij de behandeling van depressie. Onderzoek naar de toepassing van een groot aantal andere stoornissen is gaande.
Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR)
Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van een schokkende ervaring, zoals een ongeval, seksueel geweld of een geweldsincident. EMDR werd meer dan 25 jaar geleden voor het eerst beschreven door de Amerikaans psychologe Francine Shapiro. In de jaren daarna werd deze procedure verder uitgewerkt en ontwikkeld tot een volwaardige en effectieve therapeutische methode.
Wat gebeurt er met je na een schokkende, pijnlijke of beangstigende gebeurtenis? Je kunt de gebeurtenis verwerken of je kunt vastlopen in deze verwerking. Vastlopen in de verwerking zorgt ervoor dat je je anders voelt, gedraagt, je anders denkt en reageert op je omgeving. Vaak merk je dat je je niet goed voelt of je omgeving geeft dit aan. Je realiseert je wellicht niet dat de veranderingen bij jezelf te maken hebben met de onverwerkte schokkende gebeurtenis. Het kan zijn dat de schokkende gebeurtenis ervoor zorgt dat je er steeds angstige beelden of gedachten over hebt, waardoor je last hebt van verschillende klachten. EMDR is dan een eerste-keus behandeling om je van deze klachten af te helpen.